Γεωργία

Ο αριθμός των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα ανέρχεται σε 17.548 άτομα (ΕΣΥΕ απογραφή 1991), ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Γεωργίας ο ενεργός γεωργικός πληθυσμός ανέρχεται σε 24.450 άτομα.

Το επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης του αγροτικού πληθυσμού του νομού είναι σχετικά υψηλό, χωρίς αυτή η διαπίστωση να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Στο νομό Ημαθίας ασκείται εντατική γεωργία (δενδροκομία) από απόψεως εργασίας. Οι αροτραίες καλλιέργειες κατελάμβαναν έκταση 435.000 στρεμμάτων το 1981 η οποία έχει περιορισθεί στις 353.000 στρέμματα το 1995 (οι κύριες καλλιέργειες της κατηγορίας αυτής ανέρχονται κατά τη Διεύθυνση Γεωργίας σε 315.000 στρέμματα). Η μείωση των αροτραίων καλλιεργειών, οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εκτάσεων της δενδροκομίας. Αυτό ήταν το κύριο αποτέλεσμα της πολιτικής που ασκήθηκε την μετά το 1981 περίοδο και σε ορισμένο βαθμό συνέτεινε στην αξιοποίηση των ευνοϊκών εδαφοκλιματικών συνθηκών του νομού, δημιουργώντας όμως την ίδια περίοδο την εμφάνιση και αύξηση των πλεονασμάτων.

Οι κύριες αροτραίες καλλιέργειες είναι το βαμβάκι, τα τεύτλα, ο αραβόσιτος και ο καπνός.

Η καλλιέργεια της ροδακινιάς αντιπροσωπεύει περίπου το 80% της συνολικής έκτασης των δενδρωδών καλλιεργειών και είναι η σπουδαιότερη καλλιέργεια διότι:

• καταλαμβάνει έκταση που αντιπροσωπεύει το 27-34% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης του νομού,
• στην παραγωγή των συμπύρηνων ροδακίνων στηρίζεται ο κύριος κλάδος της βιομηχανίας,
• αποτελεί την καλλιέργεια της οποίας η παραγωγή δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως,
• οι εξαγωγές νωπών και μεταποιημένων ροδάκινων αποτελούν κύρια πηγή συναλλάγματος για τον νομό και τη χώρα

Από τις άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες, οι οποίες επίσης αποτελούν κλάδους ιδιαίτερης οικονομικής σημασίας για το νομό, η καλλιέργεια της Μηλιάς περιορίσθηκε στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές, έτσι η έκταση της μετά το 1981 μειώθηκε από 45.000 στρέμματα σε 24.000 στρέμματα περίπου.

Η καλλιέργεια των κηπευτικών αποτελεί, μετά την δενδροκομία, τον κλάδο της φυτικής παραγωγής για τον οποίο είναι ευνοϊκές οι κλιματολογικές συνθήκες, αλλά για την αύξηση των εκτάσεων τους χρειάζεται οργάνωση της εμπορίας τους, η οποία είναι ακόμη ανεπαρκής.

Στην κατηγορία των κηπευτικών περιλαμβάνονται θερμοκηπιακές καλλιέργειες λαχανικών, που ήδη καλύπτουν 2.000 στρέμματα περίπου με προοπτική συνεχούς αύξησης. Η καλλιέργεια και παραγωγή κηπευτικών είναι ιδιαίτερης σημασίας για τον νομό, αφού έχει προοπτικές ανάπτυξης έστω και εάν με τις συνθήκες που διαμορφώνονται, χρειάζονται περισσότερη πληροφόρηση οι αγρότες - καλλιεργητές.

Η άμπελος αποτελεί παραδοσιακή καλλιέργεια του νομού με έκταση περίπου 8.000 στρεμμάτων ενώ υπάρχει και υποδομή μεταποίησης. Η έκταση αυτή μπορεί να διατηρηθεί με την προβολή και διαφήμιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των οίνων της Ημαθίας.